เป็นหนังสือฉบับพิมพ์ซ้ำจากฉบับพิมพ์ครั้งแรก ปี 1928 ที่ยังคง font และการจัดหน้าแบบเดิม เพิ่ม introduction โดย Terence Barrow เข้ามา นี่น่าจะเป็นเหตุผลให้โดนบ่นโดย reviewer บางคนในฉบับ Kindle เพราะ OCR อ่านภาพ font เก่า (เช่น มีการเชื่อมหางตัว s กับ t) แล้วอาจจะแปลงเป็น text ผิดพลาด หนังสือประกอบด้วยหนังสือ 2 เล่ม เล่มแรก Comrade Loves of the Samurai รวม 13 เรื่องสั้นของ Ihara Saikaku ว่าด้วยความรักระหว่างซามูไรด้วยกันหรือซามูไรกับเด็กรับใช้ผู้เตรียมจะเป็นซามูไร เล่มสอง Songs of the Geisha ข้อมูลจากโน้ตแนะนำบอกว่า เป็น folk songs ที่ขับร้องโดยเกอิชา เล่มหลังนี้อ่านแล้วไม่ค่อยเข้าใจ ให้อารมณ์เหมือนอ่านบทกวีที่นางพร่ำเพ้อถึงผู้ชายบ้าง ธรรมชาติอย่างหิมะ ฝน บ้าง เราขอพูดถึงเล่มแรกเล่มเดียวก็แล้วกัน
แค่นึกว่ากำลังอ่านงานแต่งเพื่อความบันเทิงของศตวรรษที่ 17 ก็ตื่นตาตื่นใจระดับหนึ่งแล้ว เมื่อนับรวมกับการเป็นเรื่อง homosexual loves ซึ่งมีพิสัยครอบคลุมตั้งแต่ความรักแบบ platonic ไปจนถึง pederasty ก็ยิ่งตื่นไปกันใหญ่ ในบทนำ Barrow บอกว่าทัศนคติเกี่ยวกับผู้หญิงของญี่ปุ่นยุคก่อนเปลี่ยนจากอุดมคติแบบยุคกลางมาเป็นยุคค้าขาย (ช่วงเปลี่ยนผ่านยุคโทะกุงะวะ) ไม่ต่างจากกรีกโบราณ คือ ผู้หญิงเพื่อสืบพันธุ์ เด็กผู้ชายเพื่อความอภิรมย์ อย่างในเรื่อง They Loved Each Other even to Extreme Old Age ไซคาคุเขียน "Woman is a creature of absolutely no importance; but sincere pederastic love is true love." วัตถุที่จะถูกรักจากบรรดาซามูไรหรือเจ้าชายในเรื่องคือเด็กผู้ชายนะฮะ ไม่ใช่ผู้ชาย ในจักรวาลของทั้ง 13 เรื่องเล่า เราพูดได้ว่า 2 สิ่งนี้แตกต่างกัน อย่างในเรื่อง He Rids himself of his Foes with the Help of his Lover ไซคาคุเขียน "The beauty of boys will vanish when they become men, ..." และเด็กผู้ชายที่ถูกกล่าวถึงจะมีอายุระหว่าง 13 ถึง 19 ปี มีข้อสังเกตที่น่าสนใจคือเวลาบรรยายความงามของเด็กผู้ชายนั้น จะเปรียบเทียบกับผู้หญิง และความรักที่ซามูไรมีให้เด็กชาย จะเป็นความรักที่ถูกส่งมอบให้จากผู้ชาย อย่างเรื่อง Letter from a Buddhist Priest telling his Friend that his Lover comes to him ไซคาคุเขียนให้พระรูปหนึ่งเขียนจดหมายรักถึงเด็กผู้ชายคนหนึ่ง (ซึ่งหวานมาก เราอ่านไปขวยไป) ว่า "I am a priest, but, alas! I have also the passions of a man, and I confess that I love you with all my being." แล้วชื่นชมความงามของเด็กผู้ชายคนนั้นว่าดุจความงามของจักรพรรดินี Seishi หรือกวีหญิง Komachi หรือเรื่อง At Last Rewarded for his Constancy บรรยายความงามของเด็กรับใช้ผู้ชายตัวเอกว่า "At first sight you would have taken him for a charming Princess." ตรงจุดนี้ Barrow เขียนว่า homosexuality (คำนี้ในความหมายปัจจุบัน ผมมองว่าแตกต่างกันอย่างมากกับความหมายในจักรวาลของ 13 เรื่องเล่า, แต่เอาเถอะ) นั้นเป็นที่ยอมรับในโลกตะวันออกมากกว่าตะวันตก โดยให้เหตุผลทางชาติพันธุ์ว่าความแตกต่างระหว่างเพศหญิงกับชายของมองโกลอยด์ไม่มากเท่าคอเคเซียน นม-ตูดของผู้หญิงคอเคเซียนโดยเฉลี่ยแล้วใหญ่กว่ามาก แกว่างั้น
ถึงแม้ความรักแบบนี้จะเป็นที่ยอมรับ แต่ก็ใช่ว่าจะเป็นที่ถูกใจของคนเป็นแม่นะฮะ อย่างเรื่อง Love long Concealed ตอนพ่อส่งลูกไปเป็นเด็กรับใช้ของเจ้าชาย แม่กระซิบสั่งคนรับใช้ที่ติดตามลูกไปว่า หากมีซามูไรวานให้ส่งจดหมายรักให้ลูกตน ก็อย่าส่งให้ ฝ่ายลูกรู้ไต๋ พอออกจากบ้าน ก็บอกกับคนรับใช้คนนั้นว่า "I want to be loved by some great samurai, since that is one of the best things in this life of ours." และดูเหมือนเป็นความจำเป็นที่เด็กชายหน้าตาดีจะต้องถูกรัก อย่างตัวละครตัวนี้ก่อนที่จะถูกส่งเข้าวัง เขามีความงามที่ "..., and so beautiful that people thought it a pity to leave him hidden in this remote village, ..." และภายหลัง หลังจากเข้าวังแล้วและหายป่วย และรู้ความจริงว่ามีซามูไรคนหนึ่งแอบมาเยี่ยมทุกวัน วันละ 3 ครั้ง และไปสวดมนตร์ขอพรให้เขาหายป่วย เขาก็เข้าไปหาซามูไรคนนี้แล้วบอก "but if you love me, humbles as I am, I have come to be loved by you this evening, ..."
ทั้ง 13 เรื่องวนอยู่รอบแก่น เกียรติ ความรัก และความตาย
Ihara Saikaku เกิดและตายที่โอซาก้า ส่วนเราอ่านจบและเขียนรีวิวที่โอซาก้า วันนั้น (25 ธ.ค. 2015) หลังอ่านจบ ก็รอพี่ ๆ น้อง ๆ เพื่อเดินทางไปสกีกับ TSAJ วันที่ 26 นอกจากนั่งทำงานในร้านกาแฟ ก็เดินเล่นไปดูรูปปั้นท่าน Ihara Saikaku ที่ศาลเจ้า Ikukunitama กับเดินไปป้ายหลุมศพที่วัด Seigan