บทละคร 2 องก์ว่าด้วยปัญหาศีลธรรมที่ยากข้อหนึ่งกับตัวบทกฎหมาย จำเลยเป็นทหาร ถูกตั้งข้อหาฆาตกรรม เขายิงเครื่องบินพาณิชย์ซึ่งมีผู้โดยสาร 164 คนตก ทำให้ทุกคนในเครื่องบินลำนั้นตาย ก่อนที่มันจะพุ่งเข้าหาสนามฟุตบอลและฆ่าคน 70,000 คน เพราะผู้ก่อการร้ายที่ได้จี้เครื่องบิน คณะลูกขุนจะตัดสินอย่างไร ลงโทษหรือยกฟ้อง ประโยคหนึ่งที่ทนายพูดเปิดเป็นคำถามหลัก "จะมีสถานการณ์ใดในชีวิตเราหรือไม่ที่ทำให้การฆ่าผู้อื่นนั้นถูกต้อง มีเหตุผล และเป็นการตัดสินใจอันชาญฉลาด หรือยิ่งไปว่านั้นในทางกลับกัน มีสถานการณ์ใดหรือไม่ที่หากเราไม่ทำเช่นนั้น จะกลับกลายเป็นว่าเราไร้ซึ่งเหตุผลหรือถึงขั้นขนาดไร้มนุษยธรรม" เป็นปัญหา trolley ในเวอร์ชั่นที่อ่านสนุก เนื่องจากเราอยู่ฝ่ายคนส่วนใหญ่ที่เลือกสับสวิตช์ในปัญหารถราง ด้วยอคติที่มี จึงทำให้แอบเซ็งที่จำเลยตอบบางคำถามไม่โดนใจ ส่วนคำถามของอัยการ ก็รู้สึกจะขยันสร้าง straw man ซะเหลือเกิน เช่น มีตอนหนึ่ง จำเลยบอกว่า ข้างหนึ่งมี 164 คน ส่วนอีกข้างหนึ่งมี 70,000 คน ฉะนั้นเป็นไปไม่ได้ที่จะไม่ชั่งน้ำหนัก อัยการพูด "ถ้าดิฉันเข้าใจถูกต้อง คุณเชื่อว่าจำนวนผู้ชมในสนามที่มากกว่าเป็นเหตุให้การฆ่าผู้โดยสารบนเครื่องบินมีความชอบธรรม" จำเลยตอบ "ครับ" มันไม่ควรจะตอบครับสิ เพราะถึงแม้จำนวนจะเป็น necessary condition แต่มันไม่ sufficient ซึ่งจะปิดประเด็นที่อัยการยกตัวอย่างปัญหาฆ่าคนหนึ่งคนเพื่อเอาอวัยวะไปช่วยคนหลายคน และมันไม่ใช่เรื่องของความชอบธรรม แต่เป็น lesser evilism
นอกจากนี้ ยังแอบขัดใจนิด ๆ ที่ไม่มีการยกประเด็นความสำคัญของความซับซ้อนของสถานการณ์ มีแต่พยายามลดรูปของ factor ลงเหลือแค่จำนวนคนหรือระยะเวลาที่จะมีชีวิตอยู่ ตัวอย่างหนึ่งที่นึกถึงขณะอ่านคือ คำถามว่าการปล่อยให้ตายกับการฆ่ามีน้ำหนักทางศีลธรรมเท่ากันมั้ยของ James Rachels เขาให้เปรียบเทียบสองสถานการณ์ หนึ่ง ถ้าลูกพี่ลูกน้องวัยหกขวบของสมิธตาย สมิธจะได้สมบัติก้อนโต สมิธอยากได้ตังค์ วันหนึ่งเด็กหกขวบคนนั้นกำลังอาบน้ำ สมิธก็ย่องเข้าไปจับกดน้ำให้ตาย แล้วจัดฉากว่าอุบัติเหตุ สอง โจนส์ก็ตกอยู่ภายใต้สถานการณ์เดียวกับสมิธเป๊ะ แต่ตอนที่กำลังย่องเข้าห้องน้ำนั้น เด็กคนดังกล่าวลื่นหัวฟาดขอบอ่าง หน้าคว่ำลงจมน้ำ ถ้าจะช่วยโจนส์ก็ช่วยได้ แต่เรื่องอะไรจะช่วย โจนส์ปล่อยให้เด็กหกขวบตาย ถ้าโจนส์พูดว่าเค้าก็แค่ยืนดูเด็กตาย ผิดตรงไหน Rachels ถามว่าเราจะรับได้มั้ย ตาชั่งศีลธรรมของเราจะดีดเข็มไปที่โจนส์มีศีลธรรมกว่าสมิธรึเปล่า โดยส่วนตัวเราคิดว่า การเปรียบเทียบสิ่งสองสิ่งที่ถูกลดทอนและดึงออกนอกสถานการณ์แล้วนั้น ค่อนข้างไร้ความหมาย
อ่านสนุก