อ่าน The Inner Level (Richard Wilkinson กับ Kate Pickett) ก่อนนอน (หลายปีก่อน คุณสฤณี เคยแปลหนังสือที่อาจนับเป็นเล่มแรกของเล่มนี้ ความ(ไม่)เท่าเทียม The Spirit Level) หนังสือ The Inner Level จะเน้น psychological cost ของ inequality มากกว่าพูดครอบทุกมิติเหมือนเล่มแรก แต่คงสไตล์เน้นข้อมูลทางสถิติ ตัวอย่างกราฟล่าสุดที่เพิ่งอ่านผ่านตาตะกี้ ชวนให้นึกถึง paradox หนึ่งในสถิติ จากรูปจะเห็นว่าเส้นตรง regression นำไปสู่ข้อสรุปที่ว่า ประเทศที่มีความไม่เท่าเทียมทางรายได้สูงสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมของประชาชนต่ำ และเหมือนกับกราฟหลาย ๆ กราฟในหนังสือ มันชี้ให้เห็นความสำคัญข้อหนึ่งของจำนวนข้อมูลที่ใช้วิเคราะห์ ถ้าข้อมูลมีน้อยและถูกเลือกอย่างลำเอียง จะกลายเป็นอีกเรื่องหนึ่งเลย สมมุติ คุณ ก. เลือกศึกษา 5 ประเทศ Denmark, Finland, Sweden, Netherlands, Iceland และคุณ ข. เลือกศึกษา 10 ประเทศ Czech, Asutria, France, Slovakia, Germany, Luxembourg, Cyprus, UK, Ireland, Norway และคุณ ค. เลือกศึกษา 4 ประเทศ Poland, Hungary, Latvia, Portugal คุณ ๆ ทั้ง 3 จะได้ข้อสรุปที่ตรงกัน และเป็นข้อสรุปที่ตรงข้ามกับข้อสรุปในหนังสือเล่มนี้ นั่นคือ civic participation แปรตาม inequality ... Simpson's paradox
